Ngày 5 tháng 9 năm 2022, khoa Cấp cứu  Bệnh viện đa khoa tỉnh Sơn La tiếp nhận bệnh nhân nam 56 tuổi, trong tình trạng co cứng 2 chân, không đi lại được. Các bác sĩ đã nhanh chóng cấp cứu, truyền dịch thải độc cho bệnh nhân. May mắn bệnh nhân được nhập viện cấp cứu và điều trị kịp thời, hiện tại sức khỏe bệnh nhân đã ổn định.

       Qua khai thác bệnh sử người nhà cho biết, trước khi đi cấp cứu khoảng 3 giờ, bệnh nhân uống rượu trắng tại nhà, do hết rượu nên bệnh nhân lấy chai rượu ngâm Hạt mã tiền (dùng để xoa bóp) uống. Sau uống khoảng 30 phút bệnh nhân xuất hiện khó thở, co cứng 2 chân, không đi lại được, gia đình đưa bệnh nhân đến BVĐKT cấp cứu.

         Hạt cây mã tiền (Strychonos nux vomica L.) và một số cây cùng loại chứa 2 Alcaloid chính: Strycnin và Brucin. Các hoạt tố này được dùng trong nông nghiệp để diệt chuột, diệt thú có hại và trong y tế với mục đích điều trị (kích thích thần kinh cơ...). Ngộ độc cấp có thể xảy ra do tự tử, đầu độc hoặc do nhầm lẫn.

         Strychin hấp thu nhanh qua đường tiêu hóa hoặc niêm mạc mũi, thể tích phân bố lớn (13L/kg), chuyển hóa qua cytocrome P 450 ở gan, đào thải qua nước tiểu tới 30% dưới dạng không thay đổi, thời gian bán thải trung bình 10-16 giờ.

         Liều gây ngộ độc từ 30-100 mg ở người lớn có thể gây tử vong. Thậm chí một ca lâm sàng tử vong với liều 16mg. Tử vong có thể xảy ra trong vòng 30 phút. Bất cứ liều uống nào có chủ ý đều có khả năng gây tử vong nhanh chóng nếu không được điều trị sớm.

       Mã tiền là vị thuốc quý nhưng kịch độc, theo Đông y, mã tiền vị đắng, tính hàn, rất độc; vào kinh can và tỳ, có tác dụng thông lạc chỉ thống, tiêu thũng tán kết. Dân gian thường dùng rượu ngâm mã tiền để trừ phong thấp tý, ung thư sang độc, tổn thương sưng đau; co rút tê dại, liệt, trị các chứng đau khớp, bệnh ngoài da.

       BsCKI Bùi Thị Nhung Hằng - Phó trưởng khoa Cấp cứu BVĐKT khuyến cáo: Tuyệt đối không được uống rượu ngâm hạt mã tiền, khi gia đình có bệnh nhân ngộ độc rượu ngâm hạt mã tiền phải nhanh chóng đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế gần nhất để được sơ cứu và điều trị.